Wat zijn illusies?
Op de pagina waarneming spraken we al over de verschillende elementen waar waarneming uit bestaat. Die gaan van kleur en vorm naar contrast en proporties. Soms kan het brein echter worden misleid. Net deze elementen die het ons mogelijk maken om de wereld om ons heen te zien voor wat het is kunnen ervoor zorgen dat we verward achterblijven. Dit is niet hetzelfde als een hallucinatie. Die komen voor zelfs zonder uitwendige stimuli. Op deze pagina gaan we in op de optische illusie.
 |
| voorbeeld van een illusie gebaseerd op kleur |
Optische illusies zijn speciale perceptuele gebeurtenissen waarin informatie van uitwendige prikkels leiden tot een incorrecte impressie van het object of de omgeving waar de prikkel van komen. Vaak komen die illusies door factoren buiten de macht van het individu uit. Zoals de vervorming van licht door het wateroppervlak.
Verschillende soorten illusies
 |
| voorbeeld van een illusie gebaseerd op afstand |
Gezichtsbedrog of een optische illusie is iets wat het oog waarneemt, maar dat anders geïnterpreteerd wordt door het brein. Optische illusies zijn een handige manier om de verschillende eigenschappen van ons visueel perceptiesysteem aan te tonen, de mechanismen in de hersenen die instaan voor de visuele waarneming.We onderscheiden twee verschillende soorten illusies:
fysiologische illusies:
Fysiologische illusies zijn afhankelijk van de eigenschappen van het oog zelf. Zoals bijvoorbeeld het nabeeld op het netvlies, of pointillisme zien als kleurvlakken terwijl het enkel puntjes zijn.psychologische illusies:
Psychologische illusies zorgen ervoor dat de hersenen de signalen verkeerd interpreteren. Een onmogelijke, geometrische figuur waarnemen of een vorm in de wolken herkennen. Dit hangt bijvoorbeeld vast aan de patroonherkenning van ons brein die ervoor zorgt dat wij constant op zoek zijn naar menselijke gezichten.
 |
| voorbeeld van een illusie gebaseerd op contrast |
Kenmerken van de illusie
Het zien bestaat uit verschillende aspecten en elk aspect kan mislopen. Zoals we op de pagina over waarneming al hadden vastgesteld bestaan die onder meer uit contrast (contrastillusie), kleur (kleursubjectiviteit), afstand (3D-effect), dimensies (lengte, grootte), verandering (snelheid) en sociale perceptie.
 |
| voorbeeld van een illusie gebaseerd op verandering |
Bij veel illusies neem je iets fout waar, maar eens verwerkt door de waarneming word je je bewust en kan je de illusie toch doorzien. Dit gebeurt praktisch onmiddellijk. Zien speelt zich immers niet in dezelfde hersendelen af als weten. Hoe sterker de illusie, hoe trager je bewust word en als het snel genoeg gebeurt kan het zijn dat je het zelfs niet merkt. Dit wordt vaak gebruikt door de filmindustrie in de vorm van special-effects. Voorbeelden van veelgebruikte illusies in films zijn de Ames-kamer en de bouw van gravitatieheuvels.
 |
| voorbeeld van een illusie gebaseerd op dimensie |
Toepassing van de illusie
Ook in de schilderkunst word vaak gebruikgemaakt van illusies. De trompe-l'oeil bijvoorbeeld is een compleet genre van schilderkunst dat tot doel heeft het brein te verwarren. Buiten de trompe-l’oeil om heb je ook illustrator, etser en schilder M.C. Escher die onderzoek deed naar onmogelijke geometrieën en transformerende vormen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten